Operacje gospodarcze - czym są i jak się je klasyfikuje?

Operacje gospodarcze to zdarzenia, które w sposób bezpośredni wpływają na prowadzoną działalność gospodarczą, zmieniając wartość składników aktywów i pasywów. Muszą być wyrażone w wartościach pieniężnych, a ich dokumentacja musi opierać się na dowodach księgowych.

Podział operacji gospodarczych

Właściwe dokumentowanie operacji finansowych jest ważne w szczególności przy prowadzeniu księgowości pełnej, od której zależy przejrzystość działalności gospodarczej. W praktyce rachunkowości wyróżnia się operacje bilansowe, niemające wpływu na wynik finansowy (dotyczą tylko majątku i kapitału) oraz operacje wynikowe, mające realny wpływ na wynik finansowy (dotyczą przychodów, kosztów i podatku dochodowego).

Operacje bilansowe dzielimy na:

• aktywne – zmiany tylko po stronie aktywów, np. wpłata/pobranie gotówki z kasy do banku/z banku do kasy, wpływ należności od odbiorcy, zakup aktywów za gotówkę, wypłata zaliczki dla pracownika;
• pasywne – zmiany tylko po stronie pasywów, np. konsolidacja kredytów, pokrycie straty z lat ubiegłych z kapitału zapasowego, wystawienie weksla własnego na pokrycie zobowiązania;
• aktywno-pasywne – zwiększające lub zmniejszające sumę bilansową, np. wpływ środków kredytowych na rachunek bankowy, wpływy z emisji akcji, spłata zobowiązań, wycofanie wkładu przez wspólnika, wypłata dywidendy.

Operacje wynikowe dzieli się na:

• zwiększające sumę bilansową, aktywa i kapitał własny rosną o tę samą wartość;
• zwiększające sumę bilansową, aktywa pozostają bez zmian, pasywa zmieniają wartość;
• zmniejszające sumę bilansową, aktywa i kapitał własny tracą tę samą wartość;
• zmniejszające sumę bilansową, aktywa bez mian, pasywa zmieniają wartość.

Każda operacja gospodarcza musi być potwierdzona dowodami księgowymi, np. faktury VAT, raporty kasowe czy wyciągi bankowe.